(1923 - 1988)
I. THÂN THẾ
Ni trưởng húy thượng Tâm hạ Ngọc, hiệu Thể Thanh thuộc dòng Thiền Lâm Tế Chánh Tông đời thứ 43; thế danh Công Tằng Tôn Nữ Kim Cúc, sinh ngày 12 tháng 5 năm Quý Hợi (1923) tại An Cựu - Huế. Ni trưởng xuất thân trong giòng họ Tôn Thất (Tùng Thiện Vương), sùng mộ Phật giáo. Thân sinh là cụ ông Hiệp Tá (Đại học sĩ Nguyễn Phước Ưng Bàng), thân mẫu là cụ bà Trương Thị Cúc.
Thuở nhỏ, Ni trưởng thường theo song thân đến chùa và tham gia đoàn Đồng Ấu ở chùa Từ Đàm - Huế nên có duyên gần gũi chư Tăng, học nghe Kinh Phật.
Ni trưởng có một người em gái là Công Tằng Tôn Nữ Xuân Tứ, xuất gia theo hệ phái Khất sĩ, Pháp hiệu Chí Liên. Ni sư Chí Liên cũng là một vị Ni đạo hạnh được các giới xuất gia cũng như tại gia mến mộ. Ni sư cũng là người tích cực trong công việc hoằng dương Chánh pháp, đã có nhiều đóng góp cho công tác xây dựng mở mang tịnh xá, tịnh thất ở nhiều nơi và hiện đang trụ trì chùa Ngọc Hải (Long Hải- Bà Rịa Vũng Tàu).
II. THỜI KỲ XUẤT GIA TU HỌC
Năm 17 tuổi (1940), Ni trưởng xin song thân cho phép xuất gia hành đạo tại chùa Diệu Viên với Sư bà Hướng Đạo (hiệu Kim Sa - đệ tử Hòa Thượng Huệ Minh-chùa Từ Hiếu).
Năm 21 tuổi (1944), xin đầu sư với Ni trưởng thượng Trừng hạ Ninh (hiệu Diệu Hương) ở Ni Viện Diệu Đức - Huế. Ni trưởng chuyên tinh nghiên tầm Kinh Luật và thọ giáo với các Hòa thượng kỳ túc .
Năm 28 tuổi (1951), Ni trưởng thọ Tỳ-kheo-ni Bồ-tát giới tại Giới đàn hộ quốc ở chùa Báo Quốc do Hòa thượng Thích Tịnh Khiết làm Hòa thượng Đàn đầu. Ni trưởng đã kinh qua các lớp Sơ - Trung- Cao đẳng Phật học.
III. THỜI KỲ HÀNH ĐẠO
Năm 1954, Ni trưởng bắt đầu giảng dạy Phật pháp cho chư Ni tại Ni viện Diệu Đức - Huế.
Năm 1960, Ni trưởng được Sư bà trụ trì chùa Diệu Viên mời giảng dạy cho Ni chúng tại chùa Diệu Viên, đây là giai đoạn mở đầu cho sự nghiệp hoằng hóa của Ni trưởng.
Trong các năm 1960 đến 1970, Ni trưởng là giáo thọ của các Ni viện Diệu Đức, Diệu Viên (Huế), Diệu Quang (Nha Trang) và Phổ Hiền (Cam Ranh).
Năm 1982 lúc 60 tuổi, sau một thời gian dài hoằng hóa Ni trưởng trở về Ni viện Diệu Đức tịnh tu và chuyên việc trước tác dịch thuật, tiếp độ Ni chúng. Trong thời gian này, Ni trưởng đã dịch thuật bộ “Luật Tứ Phần Tỳ Kheo Ni Giới Bổn Lược Ký” của ngài Vô Tác Giới Biểu (xuất bản năm 1998).
III. THỜI KỲ VIÊN TỊCH
Vào giờ Ngọ mùng 8 tháng 4 năm Mậu Thìn (ngày 23 tháng 5 năm 1988), Ni trưởng thâu thần an nhiên viên tịch với thọ thế 66 tuế, 38 hạ lạp.
Cảm niệm về sự cống hiến của Ni trưởng đối với công hạnh hoằng dương Chánh pháp, môn đồ pháp quyến đã dựng tháp mộ của Ni trưởng tại khuôn viên chùa Diệu Đức và viết câu đối :
“Hạnh siêu viên Phật tánh,
Phẩm xuất ứng tiên nguyên”.
Ni trưởng có thân tướng uy nghiêm đĩnh đạc, nói năng từ hòa khiêm tốn, tâm chí rộng lượng bao dung, Ni trưởng xứng danh là bậc thầy đức hạnh làm gương cho đời.
Ca tụng công hạnh của Ni trưởng, cố Hòa thượng Thích Thiện Trí (chùa Hiếu Quang) đã cảm tặng câu đối:
“ Xiển dương pháp hóa tùy phương tiện,
Nghiêm tịnh Tỳ-ni tác điển hình.”
Tuy rằng nhân duyên trụ thế không lâu, nhưng Ni trưởng thật sự đã để lại trong lòng sông Hương núi Ngự - Cố đô Huế những điệp khúc hay cao khiết về đức hạnh, sáng chói về trí tuệ, điệp khúc đó sẽ còn mãi theo thời gian.
(http://nigioivietnam.com/Hanh-trang-Chu-ni-Viet-Nam/60/ni-truong-thuong-the-ha-thanh.html)
